โซลินอยด์วาล์ว (Solenoid Valve) คืออะไร? เกี่ยวข้องอย่างไรกับเครื่องสูบน้ำดับเพลิง

Solenoid หมายถึง ขดลวดแม่เหล็กไฟฟ้า หรือ ขดลวดเหนี่ยวนำ ซึ่งเป็นอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ใช้หลักการของแม่เหล็กไฟฟ้า (Electromagnetism) เพื่อสร้างสนามแม่เหล็กเมื่อต่อกระแสไฟฟ้าเข้าไป คำว่า “Solenoid” มีรากศัพท์มาจากภาษากรีก “Sōlēn” (σωλήν) หมายถึง ท่อ หรือ กระบอก และ “Eidos” (εἶδος) หมายถึง ลักษณะ หรือ รูปแบบ

เมื่อนำมารวมกัน Solenoid จึงหมายถึง อุปกรณ์ที่มีลักษณะเป็นกระบอก หรือขดลวดที่พันเป็นทรงกระบอก ซึ่งเป็นลักษณะของขดลวดแม่เหล็กไฟฟ้าที่ใช้ในอุปกรณ์ประเภทนี้

Solenoid Valve (โซลินอยด์วาล์ว) เป็นวาล์วที่ควบคุมการไหลของ ของเหลวหรือแก๊ส ด้วยระบบแม่เหล็กไฟฟ้า โดยการเปิด-ปิดของวาล์วจะถูกควบคุมโดยกระแสไฟฟ้าที่ส่งเข้าไปกระตุ้นขดลวดแม่เหล็ก ซึ่งเมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่าน ขดลวดจะสร้างสนามแม่เหล็กเพื่อดึงแกนวาล์วให้ทำงาน และเมื่อไม่มีไฟฟ้า แรงสปริงจะทำให้วาล์วกลับสู่สถานะเดิม

โซลินอยด์วาล์วถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น ระบบควบคุมไฮดรอลิก ระบบเครื่องยนต์ รวมถึงระบบเครื่องสูบน้ำดับเพลิง (Fire Pump) ที่ต้องการความแม่นยำและความรวดเร็วในการควบคุมการไหลของน้ำมันเชื้อเพลิงและน้ำ และระบบหล่อเย็น

โซลินอยด์วาล์ว ทำหน้าที่อะไร มีหลักการทำงานอย่างไร

หลักการทำงานของโซลินอยด์วาล์ว (Solenoid Valve)

โซลินอยด์วาล์ว (Solenoid Valve) เป็นวาล์วที่ใช้หลักการของแม่เหล็กไฟฟ้า (Electromagnet) ควบคุมการเปิด-ปิดของของไหล เช่น น้ำ อากาศ หรือ น้ำมันเชื้อเพลิง

หลักการทำงานของโซลินอยด์วาล์ว มีองค์ประกอบหลัก 2 ส่วน ได้แก่

1. ขดลวดแม่เหล็กไฟฟ้า (Solenoid Coil) – ใช้กระแสไฟฟ้าสร้างสนามแม่เหล็ก
2. ตัววาล์ว (Valve Body) – ควบคุมการไหลของของไหล

กระบวนการทำงานของโซลินอยด์วาล์ว

• เมื่อมีไฟฟ้าจ่ายเข้าโซลินอยด์ (Energized State)

1. ขดลวดจะสร้างสนามแม่เหล็ก
2. ทำให้แกนเหล็ก (Plunger) ถูกดูดขึ้น
3. เปิดช่องให้ของไหลไหลผ่าน

• เมื่อไม่มีไฟจ่าย (De-energized State)

1. สนามแม่เหล็กหายไป
2. สปริงจะดันแกนเหล็กกลับที่เดิม
3. ปิดทางไหลของของไหล

โซลินอยด์วาล์วมีกี่ประเภท

โซลินอยด์วาล์วสามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภทตามการทำงานและโครงสร้าง และมีหลากหลายแบบที่ถูกออกแบบมาให้เหมาะกับการใช้งานแต่ละประเภท ตัวอย่างเช่น

แบ่งประเภทโซลินอยด์วาล์วตามชนิดของไหล

1. โซลินอยด์วาล์วสำหรับของเหลว (Liquid Solenoid Valve)

• ออกแบบมาเพื่อควบคุมของเหลว เช่น น้ำ น้ำมันเชื้อเพลิง สารเคมี
• ใช้ในระบบประปา ระบบน้ำมันไฮดรอลิก ระบบเชื้อเพลิงเครื่องยนต์ หรือ ระบบหล่อเย็นในเครื่องยนต์

2. โซลินอยด์วาล์วสำหรับก๊าซ (Gas Solenoid Valve)

• ใช้ควบคุมก๊าซต่าง ๆ เช่น ก๊าซธรรมชาติ อากาศ ไอน้ำ ออกซิเจน
• ใช้ในระบบแก๊สอุตสาหกรรม ระบบเผาไหม้ และระบบอัดอากาศ

3. โซลินอยด์วาล์วสำหรับไอน้ำ (Steam Solenoid Valve)

• ทนความร้อนสูง ใช้กับไอน้ำแรงดันสูงในโรงงานอุตสาหกรรม
• ใช้ในหม้อไอน้ำ ระบบอบไอน้ำ ระบบน้ำร้อน

4. โซลินอยด์วาล์วสำหรับสารเคมี (Chemical Solenoid Valve)

• ทำจากวัสดุทนสารเคมี เช่น เทฟลอน (PTFE) หรือ PVDF
• ใช้ในโรงงานเคมี โรงงานยา และอุตสาหกรรมอาหาร

การแบ่งประเภทโซลินอยด์วาล์วตามทิศทางที่ควบคุม

1. โซลินอยด์วาล์วแบบ 2 ทาง (2-Way Solenoid Valve)

โครงสร้าง:

• มีช่องทางไหลเข้า (Inlet) และไหลออก (Outlet) อย่างละ 1 ช่อง
• ทำหน้าที่เปิด-ปิดการไหลของของไหล

การใช้งาน:

• ระบบจ่ายน้ำในงานอุตสาหกรรมและระบบน้ำประปา
• เครื่องซักผ้า เครื่องล้างจาน และระบบให้น้ำอัตโนมัติ

2. โซลินอยด์วาล์วแบบ 3 ทาง (3-Way Solenoid Valve)

โครงสร้าง:

• มีช่องไหลเข้าและไหลออก 2 ช่อง และช่องระบาย 1 ช่อง
• สามารถเปลี่ยนเส้นทางการไหลของของไหลได้

การใช้งาน:

• ระบบควบคุมแรงดันในเครื่องจักรอุตสาหกรรม
• ใช้ในระบบลมอัด (Pneumatic System) และไฮดรอลิก

3. โซลินอยด์วาล์วแบบ 4 ทาง (4-Way Solenoid Valve)

โครงสร้าง:

• มีช่องไหลเข้าและไหลออก 3 ช่อง และช่องระบายอีก 1 ช่อง
• ใช้ในระบบที่ต้องการควบคุมการไหลไปยังหลายทิศทาง

การใช้งาน:

• ระบบควบคุมกระบอกสูบ (Actuator) ในงานอุตสาหกรรม
• ระบบควบคุมวาล์วในเครื่องจักรกล

โซลินอยด์วาล์วมีการแบ่งประเภทตามชนิดของไหลและการใช้งาน เพื่อให้เหมาะสมกับระบบต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นระบบน้ำ ระบบแก๊ส หรือระบบไอน้ำ การเลือกใช้งานให้ถูกต้องจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและความปลอดภัยของระบบได้

นอกจากนี้  เมื่อเลือกซื้อ หรือเลือกอะไหล่ ของโซลินอยด์วาล์ว เราจะพบเบอร์ประเภทเป็นตัวเลขตามข้างต้น เป็น เลข และมีเครื่องหมาย / เช่น 2/2, 4/2 หรือ 5/2 นั้น ตัวเลขหน้าบอกถึงจำนวนทางเข้าออกของวาล์ว (port) ส่วนตัวเลขที่ตามหลังเครื่องหมายทับ (/) นั้นบอกถึงจำนวนสถานะ หรือ จำนวนตำแหน่ง (position) ของวาล์ว เช่น วาล์ว 2/2 ก็คือ วาล์วที่มี 2 ทาง และ  มี 2 สถานะ คือ  ปิด และ เปิด ส่วนวาล์ว 5/2 ก็คือวาล์วที่มี 5 ทาง และมี 2 สถานะ เป็นต้น

การเลือกซื้อโซลินอยด์วาล์วนำมาเปลี่ยนอุปกรณ์ จึงจำเป็นต้องศึกษาประเภทและรูปแบบให้เหมาะสมต่อการใช้งาน เพื่อไม่ให้สิ้นเปลืองงบประมาณไปกับอุปกรณ์ที่ซื้อมาแล้วใช้งานได้ไม่เหมาะสม หรือไม่สามารถติดตั้งได้ ควรเลือกใช้บริการทีมงานมืออาชีพอย่าง ทีมวิศวกรจาก Engineering 1986 เพื่อให้ช่วยตรวจสอบอุปกรณ์ และบริการจัดหาอะไหล่พร้อมติดตั้งเข้าระบบได้อย่างเหมาะสม

โซลินอยด์วาล์วเกี่ยวข้องอย่างไรกับเครื่องสูบน้ำดับเพลิง?

ในระบบเครื่องสูบน้ำดับเพลิง (Fire Pump) ซึ่งมักใช้เครื่องยนต์ดีเซลเป็นตัวขับเคลื่อนปั๊ม โซลินอยด์วาล์วมีบทบาทสำคัญในหลายจุดของระบบ ได้แก่

1. โซลินอยด์วาล์วควบคุมการสตาร์ท (Starter Solenoid Valve)

• เป็นอุปกรณ์สำคัญที่ช่วยจ่ายกระแสไฟฟ้าไปยังมอเตอร์สตาร์ทของเครื่องยนต์ Fire Pump
• ทำให้เครื่องยนต์สามารถเริ่มทำงานได้เมื่อได้รับคำสั่งจากแผงควบคุม

2. โซลินอยด์วาล์วควบคุมเชื้อเพลิง (Fuel Solenoid Valve)

• ติดตั้งในระบบจ่ายน้ำมันเชื้อเพลิงของเครื่องยนต์ดีเซล
• ทำหน้าที่ควบคุมการไหลของน้ำมันเชื้อเพลิงไปยังเครื่องยนต์ เพื่อให้เครื่องยนต์ติดและดับตามคำสั่ง
• เมื่อได้รับสัญญาณไฟฟ้า วาล์วจะเปิดให้น้ำมันเชื้อเพลิงไหลเข้าสู่เครื่องยนต์ และเมื่อไม่มีไฟ วาล์วจะปิดเพื่อตัดการจ่ายเชื้อเพลิง

3. โซลินอยด์วาล์วควบคุมอากาศ (Air Intake Solenoid Valve)

• ทำหน้าที่ควบคุมการไหลของอากาศเข้าสู่เครื่องยนต์ เพื่อช่วยในการเผาไหม้ของน้ำมันเชื้อเพลิง
• หากวาล์วนี้มีปัญหา อาจทำให้เครื่องยนต์ทำงานผิดปกติ เช่น เครื่องยนต์สตาร์ทติดยาก หรือกำลังลดลง

4. โซลินอยด์วาล์วควบคุมระบบหล่อเย็น (Cooling System Solenoid Valve)

• ใช้ควบคุมการไหลของน้ำระบายความร้อนของเครื่องยนต์ Fire Pump
• ช่วยให้เครื่องยนต์ทำงานที่อุณหภูมิที่เหมาะสม ป้องกันการเกิดความร้อนสะสมเกินไป (Overheating)

ถ้า Fire Pump พบปัญหาเหล่านี้ อาจเกิดจากความผิดปกติของโซลินอยด์วาล์ว

หากโซลินอยด์วาล์วในระบบเครื่องสูบน้ำดับเพลิงมีปัญหา จะส่งผลกระทบต่อการทำงานของระบบโดยตรง ซึ่งอาจเป็นอันตรายอย่างมากในกรณีฉุกเฉิน ปัญหาหลักที่อาจเกิดขึ้น ได้แก่

1. เครื่องสูบน้ำดับเพลิง (Fire Pump) สตาร์ทไม่ติด

ปัญหาเครื่องยนต์สตาร์ทไม่ติดอาจเกิดจาก โซลินอยด์วาล์วน้ำมันเชื้อเพลิง (Fuel Solenoid Valve) มีปัญหา เช่น ขดลวดขาดหรือไม่สามารถเปิด-ปิดวาล์วได้ หรือ ระบบไฟฟ้า หรือ สายไฟจ่ายโซลินอยด์ขาดหรือ เสีย น้ำมันเชื้อเพลิงจะไม่สามารถไหลเข้าสู่เครื่องยนต์ ทำให้เครื่องยนต์ไม่สามารถสตาร์ทได้ จะต้องทำการเปลี่ยนอุปกรณ์ใหม่

2. เครื่องสูบน้ำดับเพลิง (Fire Pump) ไม่ยอมดับเครื่อง ในโหมด Manual ได้

หากโซลินอยด์วาล์วน้ำมันเชื้อเพลิง (Fuel Solenoid Valve) ค้างในตำแหน่ง “เปิด” (Open) น้ำมันเชื้อเพลิงจะยังคงไหลเข้าสู่เครื่องยนต์ ทำให้เครื่องไม่ดับ อาจเกิดจากสิ่งสกปรก, คราบเขม่า, หรือความเสียหายภายในตัววาล์ว ให้ทำการถอดทำความสะอาดชิ้นส่วนอย่างสม่ำเสมอ และหากชำรุด จะต้องทำการเปลี่ยนใหม่

3. เครื่องยนต์ร้อนเกินไป (Overheating)

หาก Cooling System Solenoid Valve ทำงานผิดพลาด อาจทำให้ระบบหล่อเย็นทำงานไม่เต็มประสิทธิภาพ ส่งผลให้เครื่องยนต์ Fire Pump มีอุณหภูมิสูงขึ้น อาจทำให้เครื่องยนต์เสียหายร้ายแรงและหยุดทำงานกลางคัน

4. แรงดันน้ำในระบบดับเพลิงไม่เพียงพอ

หาก Air Intake Solenoid Valve ไม่สามารถควบคุมปริมาณอากาศที่เข้าสู่เครื่องยนต์ได้อย่างเหมาะสม อาจทำให้เครื่องยนต์ทำงานไม่เต็มกำลัง ส่งผลให้แรงดันน้ำในระบบ Fire Pump ไม่ถึงค่าที่กำหนด อาจทำให้ไม่สามารถดับเพลิงได้อย่างมีประสิทธิภาพ

5. ระบบไฟฟ้าของเครื่องยนต์ทำงานผิดพลาด

หาก Starter Solenoid Valve มีปัญหา จะทำให้ไม่สามารถจ่ายกระแสไฟไปยังมอเตอร์สตาร์ทได้ ส่งผลให้เครื่องยนต์ Fire Pump ไม่สามารถทำงานได้เมื่อต้องการใช้งานเร่งด่วน

Solenoid Valve เป็นอุปกรณ์สำคัญที่ช่วยให้เครื่องสูบน้ำดับเพลิงทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยควบคุมการไหลของน้ำมันเชื้อเพลิง อากาศ และน้ำหล่อเย็น อย่างไรก็ตาม หากโซลินอยด์วาล์วมีปัญหา อาจทำให้เครื่องยนต์ Fire Pump ทำงานผิดปกติหรือหยุดทำงาน ส่งผลกระทบต่อระบบดับเพลิงโดยตรง

เพื่อความปลอดภัยและป้องกันปัญหาดังกล่าว ควรมีการบำรุงรักษาและตรวจสอบโซลินอยด์วาล์วเป็นประจำ เพื่อป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้น ควรทำการดูแลรักษาโซลินอยด์วาล์ว โดยการถอดชิ้นส่วนมาทำความสะอาด เพื่อป้องกันปัญหาวาล์วติดขัดจากคราบสกปรกหรือตะกรันที่อาจเกิดขึ้นตามอายุการใช้งาน

หากต้องการผู้ช่วยงานซ่อมบำรุงประจำปี งานซ่อมแซมระบบ Fire Pump และเปลี่ยนอะไหล่ ติดตั้งอะไหล่ Solenoid Valve สามารถติดต่อเราได้ที่ Engineering 1986 ทีมวิศวกรของเรามีความเชี่ยวชาญในการติดตั้ง เปลี่ยนถอดชิ้นส่วน ซ่อมบำรุงครั้งใหญ่ รวมถึง Overhaul เครื่องยนต์และ Fire Pump ดูแลระบบเครื่องสูบน้ำดับเพลิงให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย

👨🏻‍🔧  Engineering 1986 ผู้เชี่ยวชาญงานซ่อมบำรุงเครื่องยนต์ดีเซล และ Fire Pump ซ่อมบำรุงเครื่องสูบน้ำดับเพลิงประจำปี พร้อมออกเอกสารรับรองจากทีมงานวิศวกรมืออาชีพผู้ เชี่ยวชาญงานซ่อมบำรุงประสบการณ์มากกว่า 10 ปี ดำเนินงานโดยได้รับการรับรองและมีใบอนุญาตจากสภาวิศวกร พร้อมเครื่องมือที่ได้มาตรฐาน พร้อมดูแลลูกค้าบริการ Hotline 24 ชั่วโมง ตลอดอายุสัญญา

🔹บริการตรวจสอบ ซ่อมบำรุง PM Fire Pump ประจำปี พร้อมตรวจสอบชิ้นส่วน บริการงานเปลี่ยนอะไหล่ Corrective Maintenance พร้อมรับประกันงานซ่อม 1 ปี ตลอดอายุสัญญางาน

🔹บริการตรวจสอบและซ่อมบำรุงเครื่องยนต์ต้นกำลัง เครื่อง Fire Pump Firetrol , John Deere , สำหรับเครื่องสูบน้ำดับเพลิง ประจำปี

🔹บริการ Preventive Maintenance / Annual Maintenance / Performance test ตรวจสอบ อุปกรณ์ อะไหล่ทุกชิ้น รายงานและทดสอบประสิทธิภาพตามมาตรฐาน NFPA25

🔹บริการ Training Free ให้ลูกค้าสามารถดูแลเครื่องได้เองรายสัปดาห์และรายเดือน มีบริการสายด่วนฉุกเฉิน Hotline 24 ชั่วโมง ให้ลูกค้าเข้าใจปัญหาและแก้ไขได้เองเบื้องต้น โดยไม่ต้องเสียค่าบริการเพิ่มเติมเพื่อจ้างช่างเข้าไปแก้ไขหน้างาน

🔹 มี QR CODE รายงานผลการดำเนินงานให้เครื่องที่ดูแลกับเรา สามารถตรวจสอบประวัติการซ่อมบำรุงได้จากมือถือ ลดปัญหางานเอกสาร พร้อมทุกเมื่อสำหรับงาน Audit

👨🏻‍🔧 ดูแลเครื่องยนต์ ปั๊มน้ำดับเพลิง เครื่องสูบน้ำดับเพลิงให้พร้อมใช้งานตลอดเวลา โดยวิศวกรมืออาชีพ ได้รับการรับรองจากสภาวิศวกร เลือกใช้บริการ Engineering 1986

24 Hours Hotline ‼️

สามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม งานบริการหรือสินค้าอื่น ๆ ได้ที่ 👇🏻

👩🏻‍🔧ฝ่ายขาย

☎️ Tel : 02-159-9477

☎️ Tel : 065-440-4513

📧 E-mail : sales@engineering1986.com

📧 E-mail : manager@engineering1986.com

👨🏻‍🔧ฝ่ายวิศวกรรม

🟢Line : @engineering1986 หรือ https://lin.ee/thW3g86

☎️ Tel : 02-159-9477

☎️ Tel : 063-072-9452